(Petrotimes) - Dự án về tuyến đường sắt trị giá 7 tỉ
USD (gần bằng GDP của Lào), nối Lào với Trung Quốc được loan tải đúng
thời điểm diễn ra Hội nghị Á - Âu (ASEM) lần thứ 9 tại Lào (thượng tuần
tháng 11) khiến dư luận trong và ngoài khu vực đặc biệt quan tâm. Bởi
thời gian gần đây Trung Quốc đã đầu tư khá lớn vào Lào, Campuchia, Thái
Lan và việc này nằm trong chiến lược phát triển miền Tây mà Bắc Kinh
đang tiến hành. Đây là điều được nhiều giới quan tâm, nhất là khi Trung
Quốc mới có ban lãnh đạo mới và đang muốn trở thành trung tâm thế giới
thời gian tới.
Dự án lớn nhất
Ngày 16/11, giới truyền thông Lào cho biết, dự án xây dựng tuyến đường
sắt dài 420km nối Trung Quốc với Lào trị giá 7 tỉ USD sẽ được triển khai
trong năm tới và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc tài trợ kế hoạch
này. Theo Hãng tin AFP, dự án kể trên tuy được hai nước thống nhất thực
hiện từ khá lâu nhưng Trung Quốc lo ngại về khả năng sinh lời của tuyến
đường sắt này. Với vị trí địa - chính trị quan trọng - nằm giữa Trung
Quốc, Việt Nam, Myanmar, Campuchia và Thái Lan nên Lào được Trung Quốc
“để mắt” từ lâu. Mặc dù vấn đề lớn nhất đã được khai thông, nhưng hiện
hai bên vẫn đang hoàn tất một số chi tiết về khoản vay trị giá tới 7 tỉ
USD.
Dự kiến, tuyến đường sắt dài 420km (đi qua 31 ga, 76 đường hầm và 150
cây cầu cùng vận tốc thiết kế 160km/giờ) sẽ hoàn tất trong 5 năm và sử
dụng 50.000 công nhân Trung Quốc. Đây là dự án phát triển hạ tầng lớn
nhất từ trước tới nay tại Lào và do một công ty của Trung Quốc chịu
trách nhiệm thi công, cũng là động thái mới nhất trong một chuỗi dự án
cơ sở hạ tầng được Bắc Kinh cấp vốn, đồng thời đảm bảo dòng nguyên vật
liệu đầu vào cần thiết cho các ngành công nghiệp của Trung Quốc.
Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo và Thủ tướng Campuchia Hun Sen
Tuyến đường sắt này ngoài việc vận chuyển nguyên vật liệu thô từ Lào
cho quốc gia hơn 1,34 tỉ người, còn phục vụ chiến lược phát triển miền
Tây mà Bắc Kinh đang tiến hành - đảm bảo nguồn cung nguyên vật liệu thô
để làm đầu vào cho chương trình đầu tư cơ sở hạ tầng khổng lồ và ngành
công nghiệp sản xuất của nước này. Trung Quốc sẽ được đảm bảo nguồn cung
khoảng 5-7 triệu tấn tài nguyên khoáng sản mỗi năm như đồng, vàng,
quặng sắt, kẽm và chì, nhưng chủ yếu là kali carbonat (thành phần quan
trọng để sản xuất phân bón), trong thời gian từ nay đến năm 2020, cùng
với các vật liệu thô khác như gỗ, nông sản.
Tờ Wall Street Journal đưa tin, Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Khai khoáng
Lào Soulivong Dalavong đánh giá cao dự án kể trên. Giới chuyên môn cho
biết, tuyến đường sắt dài 420km này nằm trong dự án nối thành phố Côn
Minh của Trung Quốc với Singapore. Tuyến đường sắt chạy qua Lào sẽ là
một phần của tuyến đường sắt nối liền Côn Minh với Singapore, qua các
điểm Vientian, Bangkok và Kuala Lumpur.
Giới chuyên môn quan tâm tới khuyến cáo của ông Keith Barney, chuyên
gia nghiên cứu về Lào của Trường đại học Quốc gia Australia: GDP của Lào
là 8,3 tỉ USD, trong khi dự án xây dựng tuyến đường sắt dài 420km trị
giá 7 tỉ USD và điều này gây quan ngại. Bởi theo báo cáo của Quỹ Tiền tệ
Quốc tế (IMF), khoản cho vay của Ngân hàng Eximbank được xây dựng như
khoản tín dụng bảo lãnh tối cao - nó sẽ bao gồm doanh thu từ dự án và
tất cả tài sản của dự án sẽ là một phần của bảo lãnh ngân hàng, ngoài ra
còn có thu nhập từ các nguồn tài nguyên khác của Lào. Nếu không tính
đến nguy cơ từ việc trả nợ, đây có thể là một thu hoạch lớn đối với nền
kinh tế Lào. Mặc dù được ân hạn 10 năm, nhưng vẫn rất khó khăn để Lào
trả được số tiền này. Tuy nhiên, với dự án này, quan hệ Lào - Trung Quốc
sẽ trở nên thân mật hơn.
Kế hoạch “vết dầu loang”
Ngày 21/11, khi phát biểu với giới truyền thông sau cuộc họp với Thủ
tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo cho
biết, Bắc Kinh có kế hoạch nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp của Thái
Lan, đặc biệt là gạo, mở rộng đầu tư với tốc độ 15%/năm tại xứ sở chùa
vàng và mở tuyến đường bay mới giữa hai nước. Thủ tướng Ôn Gia Bảo nói,
Trung Quốc và Thái Lan sẽ trở thành đối tác kinh tế trong nhiều dự án
quan trọng về giao thông, thủy lợi, nông nghiệp và hợp tác kinh tế dọc
sông Mekong.
|
Từ năm 2009 Trung Quốc đã khởi công xây dựng mới 18 công trình
trọng điểm, tổng quy mô đầu tư là 468,9 tỉ NDT, chủ yếu liên quan đến
đường sắt, đường bộ và sân bay. Đó là tuyến đường sắt Thành Đô - Lan
Châu, tuyến đường sắt Trùng Khánh - Quý Dương, tuyến đường sắt Côn Minh -
Nam Ninh, tuyến đường cao tốc Quảng Nguyên - Nam Sung, đầu mối thủy lợi
Đình Tử Khẩu sông Gia Lăng (Tứ Xuyên), nâng cấp mở rộng xây dựng sân
bay Song Lưu Thành Đô, sân bay nhỏ miền Tây, xây dựng mạng lưới điện tại
những vùng chưa có điện…
|
Thủ tướng Yingluck Shinawatra đề nghị Trung Quốc đầu tư 50 tỉ USD cho
khu công nghiệp cảng nước sâu mà Thái Lan cùng phát triển với Chính phủ
Myanmar tại Dawei, miền Nam Myanmar, cũng như các dự án đường sắt và
phòng chống lũ lụt khác. Thủ tướng Yingluck Shinawatra cũng cho biết,
Trung Quốc đã ký thỏa thuận mua một lượng lớn gạo dự trữ của Thái Lan,
cung cấp hàng tỉ USD hỗ trợ cho nền kinh tế nông thôn Thái Lan. Chuyến
thăm của Thủ tướng Ôn Gia Bảo tới Thái Lan diễn ra chỉ vài ngày sau
chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Barack Obama tới Bangkok để thúc đẩy quan
hệ song phương Mỹ - Thái Lan.
Nhiều người nói rằng, người bạn thân thiết lâu năm nhất của Phnom Penh
vẫn là Bắc Kinh. Từ năm 1992, Bắc Kinh cung cấp cho Phnom Penh 2,1 tỉ
USD viện trợ và tín dụng để phát triển nông nghiệp, hạ tầng và Campuchia
sử dụng số tiền đó để xây hơn 2.000km cầu và đường. Năm 2009, Campuchia
lại nhận viện trợ 1,2 tỉ USD, nhiều hơn cả con số của 17 năm trước đó
cộng lại. Campuchia hiểu rằng, Trung Quốc là người đem lại lợi ích lớn
nhất cho họ trong nhiều năm qua.
Theo thống kê, kể từ năm 2006, các công ty Trung Quốc đã đầu tư 8,2 tỉ
USD vào Campuchia, bỏ xa nước đứng thứ hai là Hàn Quốc với 3,8 tỉ và
vượt quá xa so với mức 924 triệu USD của Mỹ. Bắc Kinh hiện hỗ trợ 19 dự
án phát triển ở Campuchia, trong đó có các công trình đường và điện với
tổng giá trị 1,1 tỉ USD. Từ năm 2002, Trung Quốc trở thành 1 trong 5
khách hàng thương mại lớn nhất của Campuchia. Do đó, việc các nước ASEAN
không thể ra tuyên bố chung sau Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần
thứ 45 (AMM 45) hồi trung tuần tháng 7 - điều chưa từng có trong lịch
sử 45 năm tồn tại là điều dễ hiểu.
Chiến lược phát triển miền Tây
Sau khi được thông qua vào cuối năm 1999, trong tháng 1/2000, Trung
Quốc đã quyết định thành lập tổ chỉ đạo phát triển miền Tây do Thủ tướng
Chu Dung Cơ làm Tổ trưởng, Phó thủ tướng Ôn Gia Bảo làm tổ phó, các
thành viên khác đều là quan chức cấp cao hàm bộ trưởng hoặc thành viên
chính phủ. Chiến lược phát triển miền Tây được đưa ra sau khi Trung Quốc
nhận thấy nguy cơ chênh lệch về phát triển giữa miền Đông và miền Tây,
miền Nam và miền Bắc ngày càng lớn trong quá trình cải cách mở cửa và
phát triển quá nóng hồi thập niên 90 của thế kỷ trước. Chiến lược này
không những nhằm thu hẹp chênh lệch về phát triển giữa hai miền Đông và
Tây, mà còn gia tăng tổng cầu, đoàn kết dân tộc, ổn định xã hội, củng cố
phòng thủ biên giới và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của quốc gia đông
dân nhất thế giới. Theo thống kê, trong số 500 công ty lớn nhất của thế
giới đã có hơn 100 công ty đầu tư vào miền Tây.
Thủ tướng Ôn Gia Bảo và Thủ tướng Lào Thongsing Thamavong
Miền Tây Trung Quốc bao gồm 12 tỉnh và khu tự trị, chiếm hơn 70% diện
tích cùng dân số khoảng 28% cả nước, là khu vực có vị trí địa lý chiến
lược, giàu tài nguyên thiên nhiên nhưng trình độ phát triển kinh tế - xã
hội còn thấp, chưa khai thác được tiềm năng. Giới chuyên môn cho rằng,
sau 12 năm thực thi, với những phương án và biện pháp khác nhau, miền
Tây đang dần được vực dậy và thu hẹp khoảng cách chênh lệch với miền
Đông.
Từ năm 2000 đến 2008, Trung Quốc đã quy hoạch khởi công xây dựng 102
công trình trọng điểm, tổng quy mô đầu tư đạt hơn 1.740 tỉ NDT. Việc
khởi công xây dựng những công trình trọng điểm này đã phát huy vai trò
quan trọng đối với việc thực hiện chiến lược phát triển miền Tây, thúc
đẩy phát triển kinh tế xã hội miền Tây, cải thiện điều kiện sản xuất và
đời sống của nhân dân. Theo con số thống kê cách đây 2 năm, đầu tư vào
khu vực miền Đông đạt 9.640 tỉ NDT (khoảng 1.400 tỉ USD), trong khi đầu
tư vào khu vực miền Tây chỉ có 3.590 tỉ NDT. GDP bình quân đầu người năm
2008 của khu vực miền Tây ít hơn 45,6% so với khu vực miền Đông. Tương
tự, đầu tư tính theo đầu người ở miền Tây ít hơn 60% và thu nhập bình
quân đầu người ít hơn 43,6% so với miền Đông.
Điều khó khăn nhất để phát triển miền Tây là đầu ra kinh tế. Do đó, Bắc
Kinh xác định một chiến lược kép phát triển mạnh cơ sở hạ tầng và thiết
lập quan hệ kinh tế xuyên biên giới, trước hết với các nước Đông Nam Á.
Bằng chiến lược “một trục, hai cánh”, Trung Quốc đang tạo nên cơ sở hạ
tầng hội nhập kinh tế: xuất khẩu tài nguyên Đông Nam Á sang miền Tây và
nhập khẩu trở lại hàng hóa từ miền Tây. “Trục” - chính là hành lang kinh
tế Bắc - Nam liên kết miền Tây với Đông Nam Á. “Cánh” biển là hợp tác
xuyên vịnh Bắc Bộ giữa Quảng Tây với 6 nước Đông Nam Á có biển, còn
“Cánh” bộ là hợp tác Tiểu vùng sông Mekong mở rộng (GMS). Vì miền Tây
thiếu điện nên Trung Quốc tận dụng mọi tiềm năng thủy điện.
Phần thượng nguồn sông Mekong chiếm một nửa chiều dài sông Mekong
(Trung Quốc gọi là sông Lan Thương), tiếp nhận lượng nước tan băng tuyết
trên cao nguyên Tây Tạng đổ xuống thành nhiều con thác với độ dốc rất
lớn, có nơi cao đến 600m. Hơn 6 năm trước (8/7/2006), tờ Nhật báo Trung
Quốc cho biết, Ủy ban Phát triển và Cải cách Nhà nước Trung Quốc (NDRC)
vừa thông báo công khai 12 dự án, trong đó có một dự án đường sắt nối
thành phố Thái Nguyên, thủ phủ tỉnh Sơn Tây với một thành phố phía tây -
bắc khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ, một số đường cao tốc và sân bay nhỏ
tại miền Tây cũng được xây dựng.
Đầu tháng 7/2010, Trung Quốc công bố kế hoạch đầu tư hơn 100 tỉ USD vào
23 dự án cơ sở hạ tầng nhằm xúc tiến sự phát triển nhanh và vững chắc
tại các khu vực miền Tây. Số tiền này sẽ được sử dụng để xây dựng đường
xá, sân bay, các hệ thống lưới điện và phát triển các mỏ khoáng sản. Tại
cuộc họp hồi tháng 7/2010, Chủ tịch nước Hồ Cẩm Đào cho biết, miền Tây
sẽ trở thành “hòn đá tảng” trong các chương trình năng lượng quốc gia và
trong 10 năm tới, mức sống của người dân ở đây sẽ được cải thiện lớn và
môi trường sẽ được bảo vệ tốt hơn.
Giới chuyên môn khẳng định, Trung Quốc không thể bỏ qua Lào, Campuchia
và Thái Lan khi thực hiện chiến lược phát triển miền Tây và điều này đã
và đang thu hút sự quan tâm đặc biệt không những của các nước kể trên,
mà cả những quốc gia hữu quan bởi nhiều nguyên nhân khác nhau.
|
Theo Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Chung Sơn, trong 12 năm
qua (2000-2012), Hội chợ Triển lãm Quốc tế khu vực miền Tây Trung Quốc
đã trở thành cầu nối quan trọng của khu vực miền Tây trong việc hội tụ
tài nguyên toàn cầu và đi vào thị trường quốc tế. Và miền Tây sẽ trở
thành một cực tăng trưởng quan trọng trong chính sách mở cửa đối ngoại
và phát triển kinh tế, cũng như trở thành trụ cột quan trọng của Trung
Quốc trong hợp tác với các nước trong khu vực và thế giới.
|
Phù Lưu - Bắc Ninh
_________________
Đăng bỡi: Tranhung09
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét