Chả là cô đánh bài dàn trang xong, đến lúc người trình bày đề nghị dịch chuyển thì nhận ngay được cái nguýt “máy đã mặc định thế, chuyển làm sao được?” / “Ai bảo” / “Thày chứ còn ai nữa”. Khi nghe rõ hai từ mặc định tôi hiểu lờ mờ rằng là máy đã mặc nhiên quy định như thế. Đã mặc định nghĩa là không thể thay đổi. Nhưng rồi một cô khác đi qua đã làm cho khái niệm đó lung lay, khi miệng nói “xem nào” rồi hai tay lướt rào rào trên bàn phím...Chỉ sau vài cái lách tách cô đã di chuyển được cả mảng chữ dễ như người ta cắt giấy, nhanh như di chuyển đồ vật. Họa sĩ đờ người : “Sao thày bảo thế? Hóa ra vẫn di chuyển được à?”
Đó là chuyện cái máy. Còn đây là chuyện tiền nong.
Kế toán trưởng cơ quan nắm chế độ tài chính chặt lắm. Những quy định khít khao như đường khâu nếp gấp trong chiếc áo mô-đen của các chuyên gia tài chính đã mặc định cho việc chi tiêu, khoản nào, khoản nào đâu ra đấy. Vậy mà khi cần chi tiêu xông xênh theo lệnh Giám đốc, kế toán trưởng đều giải tỏa được hết...Thì ra mặc định trong tài chính cũng chỉ là tương đối với các kế toán tài ba.
Nhưng tất cả chưa kì vĩ bằng chuyện nhân sự.
Con người công chức trông thì ai cũng như ai, nhưng khi tuyển chọn cũng được mặc định kỹ về phẩm cấp lắm. Nhất là khi bổ nhiệm cất nhắc thì còn chặt chẽ hơn nhiều. Những chữ quy trình đầy huyền bí trên cả khoa học, điều khiển tinh vi các hồ sơ lí lịch sâu đến ba đời chín họ. Vậy mà sau cất nhắc vẫn thấy đầy người sa ngã, hư hỏng, chẳng rõ tại sao. Mặc định rồi mà vẫn như không. Hình như các cá nhân cũng tự mặc định cho mình làm rối hệ thống, mà khoa học tổ chức người ta gọi là lỗi kĩ thuật, còn dân gian gọi là láo toét!. Đó là những trường hợp cán bộ trật đường ray, dồn toa chắc chết đến nơi, thế rồi sau ít ngày lúng túng được cấp trên bẻ ghi thoát hiểm. Gống như lưỡi câu gỡ khỏi miệng cá, tuồng như cá chưa hề mắc bẫy. Nó lại ve vẩy bơi, nhìn đểu cái lưỡi câu bất lực.
Cuộc sống biết bao nhiêu là cái mặc định từ trong nhà ra đến ngoài xã hội, đến cả những thế giới bao la. Người ta xây lên, người ta phá nó...Có nhẽ cuộc sống là như vậy.
http://dongngandoduc.multiply.com/journal/item/143/143
